Hou je van geschiedenis? Ook dan zit je goed op Texel. Fort de Schans is aangelegd in opdracht van Willem van Oranje. Die wilde het eiland en de Reede van Texel beschermen tegen de Spanjaarden. Het stervormige fort nabij Oudeschild is rond 1574 gebouwd. De Reede van Texel was belangrijk voor de scheepvaart.

De handel beschermen

Voor de Texelse kust lagen veel schepen voor anker te wachten tot de wind uit de juiste richting kwam om te vertrekken naar verre bestemmingen. Schepen die de ondiepe Zuiderzee niet konden bevaren, lagen hier voor anker om hun vracht te laden of te lossen. De Schans zorgde niet alleen voor de kustverdediging: het fort deed in de gouden eeuw ook dienst als rechtbank voor muiterij op de schepen en werd gebruikt als gevangenis. Ook vonden er executies plaats. In het begin van de 19e eeuw werd het fort vergroot.

Napoleon

In 1811 bracht Napoleon een bezoek aan De Schans waarna hij het fort liet vergroten en het met twee buurforten liet versterken. Het aan Oudeschild grenzende fort Lunette lag zo'n 700 meter ten oosten van De Schans en het gesloten fort de Redoute ligt 400 meter ten westen van de Schans. De Lunette en de Redoute bestonden uit enkelvoudige aarden wallen en dienden ter dekking van de Schans bij eventuele aanvallen. De plannen voor de versterking en uitbreiding van Fort de Schans zijn door Napoleon zelf geschreven. In zijn 'Note sur l'lle de Texel' zette hij op 6 april 1811 precies uiteen wat er op het eiland aan werkzaamheden moest gebeuren. De drie forten zijn echter nooit voor de oorlogsvoering gebruikt.

In verval

Na de Franse bezetting raakten ze in verval. In de jaren dertig van de 20e eeuw werden de Redoute en de Lunette geheel afgegraven. Bij de Schans is dat gedeeltelijk gebeurd. Het vrijgekomen zand werd gebruikt voor dijkverhogingen. Natuurmonumenten heeft Fort de Schans enkele jaren terug in fases laten restaureren. Bij die werkzaamheden werden diverse interessante vondsten gedaan. Zo zijn ondermeer de resten van een eeuwenoud straatje gevonden dat werd gebruikt als platform voor kanonnen.

Wandel langs het fort

Ben je benieuwd geworden naar deze Texelse geschiedenis? Het fort is vrij toegankelijk voor wandelaars, van zonsopgang tot zonsondergang. Het is leuk om er overheen en langs te lopen. Wanneer je meer wilt weten over het fort, download dan de wandelroute In de voetsporen van de VOC.

Meer over de Texelse oostkant